شاخص کل بورس اولین روز از فصل زمستان را به دلیل کاهش شدید قیمت جهانی نفت با روند نزولی آغاز کرد و به مرز ۱۵۴ هزار واحد رسید، اما روند شاخص در هفته اول دی ماه متمایل به صعودی شد، به‌طوری که علی‌رغم کاهش شدید قیمت جهانی نفت و رسیدن به نرخ ۵۰ دلار، موضوعاتی چون افزایش قیمت دلار در بازار آزاد، حمایت دستوری از بازار توسط بازیگردانان اصلی بازار سرمایه و گزارش‌های آذر ماه خوب برخی شرکت‌ها باعث شد که شاخص از قله ۱۵۶ هزار واحدی به ۱۵۸ هزار واحد برسد.
همچنین بازار سرمایه اولین روز از هفته دوم دی ماه را با روند صعودی آغاز کرد. به‌طوری که شاخص کل بورس در روز شنبه (۸ دی ماه ۹۷) تحت تاثیر سه عامل افزایش قیمت جهانی نفت خام، رشد قابل توجه قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی و عدم تشکیل صف‌های فروش از سوی حقوقی‌های بازار با افزایش ۲۳۳۰ واحدی در رقم ۱۶۰ هزار واحد جای گرفت.
روز یکشنبه (۹ دیماه ۹۷) هم شاخص کل بورس تحت تاثیر سه عامل ارائه گزارش‌های خوب از فعالیت آذر ماه شرکت‌های بورسی، بهبود معاملات و فروش محصولات شرکت‌ها در بورس کالا و همچنین بهبود صادرات در دی ماه جاری، با افزایش ۵۳۵ واحدی در رقم ۱۶۱ هزار واحد جای گرفت.
با توجه به رشد فزاینده و هیجانی شاخص کل بورس در شهریور ماه امسال و رسیدن به قله ۱۹۵ هزار واحدی، به نظر می‌رسد اصلی‌ترین و مهم‌ترین عامل رشد و ریزش‌های بزرگ بازار سرمایه ایران، قیمت دلار در بازار آزاد و قیمت جهانی کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی است، اما از آبان ماه امسال تا هفته پایانی آذر ماه قیمت دلار در بازار آزاد روند نزولی در پیش گرفت، به‌طوری که به مرز ۹ هزار تومان هم رسید.
علاوه بر کاهش قیمت جهانی نفت، نرخ متانول و فلزات اساسی در بازارهای جهانی، کاهش قیمت دلار در بازار آزاد داخلی باعث شد که حجم تقاضا برای محصولات در بورس کالا کاهش پیدا کند و شرکت‌ها نیز با مشکل کاهش مقداری فروش و کاهش قیمت محصولات در بورس کالا مواجه شوند. مشکل فروش و کاهش نرخ محصولات شرکت‌های دلاری در بورس کالا باعث شد که قیمت سهام این شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران کاهش چشمگیری پیدا کند.
اما پس از انتشار لایحه بودجه سال ۹۸ و صحبت‌های شخص رئیس‌جمهور در مجلس و اعلام این مطلب که اوایل سال جاری ذخایر ارزی کشور به حداقل ممکن کاهش پیدا کرده بود، یک جو روانی برای افزایش سطح تقاضا ایجاد کرد، به‌طوری که قیمت دلار به کانال ۱۲ هزار تومان صعود کرد و این موضوع عاملی برای تحریک بازار و اقبال سهام‌داران نسبت به سهام شرکت‌های دلاری شد.
البته پیش‌تر برخی کارشناسان بازار سرمایه عنوان کرده بودند که هم‌زمان با تقدیم لایحه بودجه سال ۹۸ به مجلس قیمت دلار در بازار آزاد افزایش پیدا می‌کند، زیرا در لایحه این موارد لحاظ شده که قیمت جهانی نفت از ۷۵ دلار به محدوده ۵۰ تا ۵۴ دلار سقوط کرده و حجم فروش نفت ایران به ۱٫۵ میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کرده است، به همین جهت کاهش سنگین درآمدهای نفتی دولت باید با افزایش نرخ دلار پوشانده شود.
با توجه به همبستگی مستقیم بین شاخص کل بورس و نرخ دلار در بازار آزاد، بازار سهام در هفته اول دی ماه به افزایش نرخ دلار در بازا آزاد نیز واکنش مثبت نشان داد.
البته مجدد نرخ دلار در بازار آزاد کاهش پیدا کرده است، اما انتظار می‌رود که با نزدیک شدن نرخ ارز در بازار آزاد به نرخ ارز در سامانه نیما، به منظور کاهش چشمگیر قیمت‌های جهانی نفت و درآمدهای نفتی ایران نرخ ارز در سامانه نیما به نرخ ارز در بازار آزاد به منظور افزایش درآمد از محل تبدیل درآمدهای صادراتی متمایل شود که افزایش نرخ دلار نیمایی باعث افزایش سطح درآمد حاصل از نرخ تسعیر ارز شرکت‌های دلاری و صادرات‌محور خواهد شد.
این روزها نگرانی و ابهام سرمایه‌گذاران در خصوص نرخ دلار در بازار آزاد، قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی، قیمت جهانی نفت خام، سرنوشت جنگ تجاری بین چین و آمریکا و رکود در اقتصاد جهانی باعث شده که سرمایه‌گذاران همچنان نسبت به آینده قیمت سهام شرکت‌های ارزمحور و صادراتی بی‌اعتماد باشند، سوالی که مطرح می‌شود این است که روند شاخص کل بورس در فصل زمستان به چه صورت خواهد بود و کدام صنایع وضعیت بهتری خواهند داشت؟
وضعیت نوسانی شاخص در سه‌ماهه آتی
مجید ملکی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه گفت: به نظر می‌رسد به تدریج و با تضعیف احتمالی شاخص دلار در ماه‌های پیش رو قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی افزایش یابد.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: اما تحریم‌ها قطعا تاثیر قابل توجهی بر میزان فروش شرکت‌های صادراتی خواهد داشت، بنابراین در سهام صنایع صادرات‌محور عمدتا شاهد نوسان قیمت خواهیم بود و انتظار افزایش قیمت چشمگیر بالاتر از سطوح فعلی آنها برای سه‌ماهه پیش رو نمی‌رود.
ملکی افزود: در گروه بانکی انتظار می‌رود که با توجه به نیاز افزایش سرمایه بانک‌ها برای خروج از شمولیت ماده ۱۴۱ قانون تجارت، اتفاقات مثبتی پیش رو باشد که منجر به رشد قیمتی سهام این صنعت در بورس شود.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: به صورت کلی وضعیت شاخص کل بورس در سه‌ماهه آتی نوسانی و بدون وجود یک ترند غالب خواهد بود.
تنها مخاطره اصلی بازار سرمایه در فصل زمستان
سلمان نصیرزاده، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه نیز گفت: گزارش‌های عملکرد آذر ماه شرکت‌های بورسی به عنوان اولین ماه پس از دور دوم تحریم‌ها نشان می‌دهد که میزان فروش شرکت‌های صادراتی کاهش جدی نسبت به ماه‌های اخیر پیدا نکرده و همین موضوع خود می‌تواند متولی تقلیل انتظارات منفی آتی به خصوص در مورد سهم‌های صادرات‌محور شود.
نصیرزاده افزود: همچنین پس از کاهش نرخ ارز به مرز ۱۰ هزار تومان مجدد با مباحث مطرح‌شده در مجلس و عدم تزریق ارز به بازار فیزیکی مجدد شاهد رشد آرام قیمت‌ها در بازار ارز هستیم.
وی ادامه داد: افزایش قیمت دلار در بازار آزاد به خودی خود التهابات هیجانی از کاهش قیمت‌ها را در بازار سرمایه کاسته که می‌تواند به عنوان یک محرک برای رشد شاخص کل بورس در هفته‌های پیش رو تلقی شود.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: تنها چالش و مخاطره اصلی بازار سرمایه در این مقطع زمانی ریزش ادامه‌دار قیمت جهانی نفت و تردید در بازارهای کامودیتی است.
وی ادامه داد: با توجه به آغاز تعطیلات سال نو میلادی و کاهش حجم و سطح معاملات در بازارهای جهانی چندان نمی‌توان به این بازار خوشبین بود، از این رو محرکی از سوی بازارهای جهانی فعلا نخواهیم داشت، اما انتظار می‌رود از یک ماه آینده یعنی از ماه فوریه با بازگشت معامله‌گران به این بازارها و افزایش سطح تقاضای فصلی شاهد رونق نسبی در بازارهای نفت و کامودیتی‌محور باشیم که می‌تواند در بازار سهام نیز موثر باشد.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: تلاقی این موضوع با ارائه گزارش‌های ۹ ماهه و ماهانه دی ماه شرکت‌ها می‌تواند این خوشبینی را ایجاد کند که روند شکل گرفته هرچند آرام، اما فضای معاملاتی در بازار سهام را بهبود بخشد.
نظرات کاربران ۰